Trong thời đại số hóa hiện nay, khi chúng ta dành ngày càng nhiều thời gian trực tuyến để làm việc, học tập, mua sắm và thực hiện các hoạt động khác, chúng ta đang đối mặt với nguy cơ ngày càng tăng của hành vi trộm cắp danh tính.
Đặc biệt, nếu bạn là người dùng tích cực trên các mạng xã hội, mức độ rủi ro còn cao hơn nữa. Với tình hình thế giới hiện tại, tội phạm mạng đã bắt đầu nhắm mục tiêu vào những người muốn cập nhật thông tin về đại dịch và các sự kiện thời sự.
Dù các hình thức lừa đảo có thể khác nhau, hành vi trộm cắp danh tính vẫn là mối đe dọa thường trực trừ khi chúng ta có biện pháp ngăn chặn hiệu quả.
Tầm quan trọng của việc nhận biết sớm hành vi trộm cắp danh tính
Một trong những điều đầu tiên bạn có thể làm để ngăn chặn hành vi trộm cắp danh tính là nhận biết các phương thức mà tội phạm mạng có thể sử dụng để đánh cắp danh tính của bạn, cũng như các dấu hiệu cảnh báo cho thấy bạn có thể đã trở thành nạn nhân của hành vi trộm cắp danh tính. Việc phát hiện sớm không chỉ giúp bạn hạn chế thiệt hại mà còn tăng khả năng khôi phục danh tính và tài sản của mình.
Hành vi trộm cắp danh tính không chỉ gây ra thiệt hại tài chính mà còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và đời sống cá nhân của nạn nhân. Khi thông tin cá nhân bị đánh cắp, tội phạm có thể sử dụng chúng để thực hiện nhiều hành vi bất hợp pháp khác nhau, từ việc mở tài khoản tín dụng giả mạo đến việc thực hiện các giao dịch tài chính trái phép.
Các phương thức tội phạm mạng thực hiện hành vi trộm cắp danh tính
Có rất nhiều cách để tội phạm có thể thu thập thông tin nhận dạng cá nhân của bạn – những thông tin tạo nên danh tính của bạn như số An sinh xã hội, số thẻ tín dụng và mật khẩu tài khoản ngân hàng. Hành vi trộm cắp danh tính có thể được thực hiện thông qua nhiều phương thức tinh vi như:
Phương thức nghe lén và thu thập thông tin
Tội phạm có thể nghe lén cuộc gọi điện thoại của bạn khi bạn cung cấp thông tin cá nhân, đặc biệt là khi bạn thực hiện các giao dịch tài chính qua điện thoại tại nơi công cộng. Đây là một trong những phương thức truyền thống nhưng vẫn hiệu quả của hành vi trộm cắp danh tính.
Mua bán thông tin trên dark web
Một phương thức phổ biến khác của hành vi trộm cắp danh tính là việc mua thông tin cá nhân của bạn trên dark web. Đây là những khu vực ẩn của internet nơi tội phạm mua bán thông tin cá nhân đã bị đánh cắp từ các vụ vi phạm dữ liệu lớn.
Lừa đảo qua email và website giả mạo
Tội phạm cũng thường sử dụng các website giả mạo hoặc email lừa đảo để thực hiện hành vi trộm cắp danh tính. Họ có thể gửi email giả mạo từ các tổ chức tài chính hoặc tạo ra các website giống hệt với các trang web chính thức để đánh lừa nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân.
Hậu quả nghiêm trọng của hành vi trộm cắp danh tính
Bất kể tội phạm thu thập thông tin của bạn bằng cách nào, hậu quả có thể rất nghiêm trọng nếu bạn không nhận biết được điều gì đang xảy ra. Khi đã có được thông tin cá nhân của bạn, tội phạm có thể sử dụng chúng để thực hiện hành vi trộm cắp danh tính thông qua nhiều hình thức khác nhau:
Mở thẻ tín dụng hoặc hạn mức tín dụng mới: Đây là một trong những hình thức phổ biến nhất của hành vi trộm cắp danh tính. Tội phạm có thể sử dụng thông tin cá nhân của bạn để đăng ký các thẻ tín dụng mới hoặc vay tiền mà bạn hoàn toàn không biết.
Thực hiện giao dịch mua sắm: Tội phạm có thể sử dụng thông tin thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ của bạn để thực hiện các giao dịch mua sắm trái phép, gây ra thiệt hại tài chính đáng kể.
Khai thuế để chiếm đoạt tiền hoàn thuế: Một hình thức khác của hành vi trộm cắp danh tính là việc sử dụng thông tin cá nhân để khai thuế giả mạo nhằm chiếm đoạt tiền hoàn thuế của bạn.
Sử dụng bảo hiểm y tế: Tội phạm có thể sử dụng thông tin bảo hiểm y tế của bạn để nhận điều trị y tế, gây ra không chỉ thiệt hại tài chính mà còn có thể ảnh hưởng đến hồ sơ y tế của bạn.
Thuê nhà, thuê xe hoặc vượt qua kiểm tra lý lịch: Hành vi trộm cắp danh tính cũng có thể được sử dụng để thuê căn hộ, thuê xe hoặc thậm chí vượt qua các cuộc kiểm tra lý lịch cho các mục đích bất hợp pháp.
Các dấu hiệu cảnh báo hành vi trộm cắp danh tính
Một trong những biện pháp phông thủ tốt nhất chống lại hành vi trộm cắp danh tính là phát hiện nhanh chóng nếu điều đó xảy ra. Điều này có nghĩa là bạn cần biết những dấu hiệu cần tìm kiếm. Dưới đây là danh sách các dấu hiệu cảnh báo cho thấy bạn có thể là nạn nhân của hành vi trộm cắp danh tính:
1. Sao kê ngân hàng không chính xác
Nếu sao kê ngân hàng của bạn không phản ánh chính xác các giao dịch do bạn hoặc người dùng được ủy quyền thực hiện, đây có thể là dấu hiệu của hành vi trộm cắp danh tính. Bạn nên kiểm tra sao kê ngân hàng thường xuyên để phát hiện sớm các giao dịch bất thường.
2. Hoạt động lạ trên thẻ tín dụng hoặc báo cáo tín dụng
Việc xuất hiện các hoạt động không quen thuộc hoặc không được ủy quyền trên thẻ tín dụng hoặc báo cáo tín dụng của bạn là một dấu hiệu rõ ràng của hành vi trộm cắp danh tính. Điều này có thể bao gồm các giao dịch mua sắm, rút tiền hoặc chuyển khoản mà bạn không thực hiện.
3. Thiếu hóa đơn hoặc thư từ
Nếu bạn nhận thấy có những hóa đơn hoặc thư từ quan trọng không được gửi đến như thường lệ, điều này có thể cho thấy tội phạm đã thay đổi địa chỉ nhận thư của bạn để thực hiện hành vi trộm cắp danh tính.
4. Nhận được hóa đơn lạ
Việc nhận được các hóa đơn cho những dịch vụ hoặc sản phẩm mà bạn chưa bao giờ sử dụng hoặc mua là một dấu hiệu cảnh báo quan trọng của hành vi trộm cắp danh tính.
5. Cuộc gọi từ công ty thu nợ
Nếu bạn nhận được cuộc gọi từ các công ty thu nợ về những khoản nợ mà bạn không hề biết hoặc không thực hiện, đây có thể là hậu quả của hành vi trộm cắp danh tính.
6. Không thể khai thuế
Khi bạn không thể khai thuế vì ai đó đã khai thuế trước bạn sử dụng thông tin cá nhân của bạn, đây là một dấu hiệu rõ ràng của hành vi trộm cắp danh tính.
7. Thông báo vi phạm dữ liệu
Nếu bạn nhận được thông báo rằng thông tin của bạn đã bị lộ trong một vụ vi phạm dữ liệu, bạn cần đặc biệt cảnh giác với hành vi trộm cắp danh tính.
Kết luận
Hành vi trộm cắp danh tính là một mối đe dọa nghiêm trọng trong thời đại kỹ thuật số hiện nay. Việc hiểu rõ các phương thức mà tội phạm sử dụng và nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo là chìa khóa để bảo vệ bản thân khỏi những thiệt hại nghiêm trọng.
Bằng cách duy trì sự cảnh giác và thực hiện các biện pháp phòng ngừa thích hợp, chúng ta có thể giảm thiểu đáng kể nguy cơ trở thành nạn nhân của hành vi trộm cắp danh tính.